Y học hiện đại (YHHD) nói về bệnh ung thư gan nguyên phát
Ung thư gan nguyên phát là ung thư xuất phát từ các tế bào biểu mô của nhu mô gan, bao gồm ung thư biểu mô tế bào gan và ung thư biểu mô tế bào ống mật trong gan. Đây là một trong các bệnh lý ác tính phổ biến nhất trên thế giới, chuẩn đoán khó, thường phát hiện muộn, tiên lượng rất xấu, tỷ lệ tử vong cao trong 1 thời gian ngắn kể từ khi phát hiện bệnh.
Trên thế giới ung thư gan chiếm vị trí thứ 8. Loại ung thư này ít gặp ở Mỹ, Pháp, các nước Bắc Âu và châu Mỹ La Tinh. Trái lại, tỷ lệ mắc ung thư gan hàng năm khá cao ở Trung Quốc, các nước châu Á và miền nam châu phi. Trên toàn cầu thì nam giới mắc nhiều hơn nữ giới.
Việt Nam chưa có 1 thống kê đầy đủ về tỷ lệ phát bệnh ung thư trên toàn quốc nhưng các thống kê tại các bệnh viện và các khu vực cũng cho thấy ung thư gan là 1 ung thư phổ biếb trên cả nước.
Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh ung thư gan nguyên phát
Cho đến nay cơ chế sinh bệnh của ung thư gan vẫn chưa sáng tỏ, căn cứ vào điều tra dịch tễ bệnh khu vực phát bệnh có tỷ lệ mắc bệnh cao, các nhân tố dưới đây có liên quan đến ung thư gan:
– Virus viêm gan B: đây là yếu tố được công nhận là nguy cơ hàng đầu của ung thư biểu mô tế bào gan, sự phù hợp trên bản đồ thế giới giữa tỷ lệ nhiễm HBV mạn tính và tỷ lệ phát bệnh khá chặt chẽ. Các nước có tỷ lệ nhiễm HBV cao (5-15%) đồng thời cũng có tỷ lệ phát bệnh ung thư gan cao nhất trong khi ở các nước phương tây có tỷ lệ nhiễm HBV mạn tính thấp (< 1%) thì ung thư gan nguyên phát cũng hiếm gặp. Một số ít trường hợp có thể do nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau virus viêm gan C, nghiện rượu…
– Virus viêm gan C: là yếu tố nguy cơ thứ 2 sau virus viêm gan B mạn tính. Nhiễm virus viêm gan C mạn tính là nguyên nhân chính ở các nước phương tây và Nhật Bản. Trên thế giới, có khoảng 170 triệu người (chiếm 3% dân số) bị nhiễm HVC mạn tính. Bệnh thường lây truyền qua đường tình dục và tiêm truyền. Hiện nay ở Việt Nam thì tỷ lệ nhiễm HVC mạn tính chưa cao, chiếm khoảng 1-1,8%
– Rượu: là yếu tố nguy cơ quan trọng, tuy không có tác dụng gây ung thư trực tiếp nhưng vai trò độc của rượu kéo dài đã được chứng minh có liên quan đến nhiều ung thư như ung thư vòm họng, thanh quản, thực quản…
– Aflatoxin: là một mycotoxin được tiết ra từ các chủng nấm mốc, đã được chứng minh từ lâu có thể gây ung thư gan thực nghiệm trên súc vật. Đây là 1 chất gây ung thư tương tác với virus viêm gan B để tăng nguy cơ
– Xơ gan và các bệnh gan mạn tính: đại đa số đều phát triển trên nền gan đã bị xơ (95%), đặc biệt là xơ gan hậu viêm gan. Xơ gan thường là giai đoạn phát triển nặng của 1 bệnh viêm gan mạn tính với những nguyên nhân khác nhau. Người ta cho rằng sự tái tạo của tế bào ở các nốt xơ gan là cơ sở dẫn đến biến đổi thành ác tính.
– Nguy cơ khác: ngoài các yếu tố nguy cơ trên được khoa học và thế giới công nhận, còn 1 số nguy cơ khác cần chú ý phòng bệnh ung thư gan: dioxin, thuốc trừ sâu, các hóa chất gây ung thư trong nước không sạch, yếu tố dinh dưỡng…
Y học cổ truyền (YHCT) nói về bệnh ung thư gan nguyên phát
Theo YHCT các triệu chứng được mô tả trong bệnh ung thư gan thuộc phạm trù trưng tích, can tích, cổ trướng, hoàng đản, hiếp thống.
Nguyên nhân sinh bệnh ung thư gan nguyên phát
– Bệnh gan lâu ngày: vàng da, đau sườn…lâu ngày không khỏi làm tà độc lưu trệ dẫn đến tổn thương can tỳ, vận hành khí trở trệ, ứ huyết ngưng lạc, ứ độc nội kết, lâu ngày dần tích kết, tích lâu thành bệnh ác tính
– Ẩm thực nội dương: uống rượu nhiều làm tổn thương tỳ vị, tỳ hư thấp khốn hoặc tà độc uẩn kết trung tiêu xâm nhập vào can, dần tích thành khối u
– Tình chí thất điều: rối loạn tình chí làm can khí uất kết, vận hành khí trở trệ, ứ trọc nội kết dần tích lại thành chứng trưng tích.
Gốc của bệnh tại can và liên quan đến tỳ, thận. Rối loạn chức năng sơ tiết của can làm khí huyết ứ kết, thấp nhiệt trở trệ, đởm dịch thấm ra bì phu gây vàng da. Can tỳ thận hư tổn, khí trệ huyết ứ, thủy thấp đình tụ trong bụng thành cổ trướng. Giai đoạn cuối, chính khí hư tổn nhiều, khí âm suy kiệt. Tính chất bệnh thuộc bản hư tiêu thực, bệnh biến hóa thành chính khí nội hư, khí trệ huyết ứ, đàm thấp nhiệt độc trưng kết…lâu ngày tích trệ thành u.
Cơ chế sinh bệnh ung thư gan nguyên phát
– Phát bệnh: bệnh khởi phát tiềm ẩn, giai đoạn sớm trên lâm sàng đa phần không rõ ràng, khi phát bệnh thấy đau hạ sườn phải
– Vị trí bệnh: bệnh tại can tỳ và liên quan đến đởm và vị, thậm chí có thể thận
– Tính chất bệnh: bệnh thuộc bản hư tiêu thực. Trong đó bản hư là tỳ vị hư nhược, can âm suy tổn; tiêu thực là thấp trọc, độc ứ uẩn kết thành trưng tích
– Xu thế bệnh: bệnh tuy khởi phát từ từ, tiềm ẩn nhưng khi phát bệnh thì tốc độ nhanh, bệnh chuyển sang nguy kịch. Giai đoạn đầu, chủ yếu khí uất tỳ hư thấp trở, tiếp đến có thể thấp trọc, thấp nhiệt, độc ứ tương kết, tổn thương âm huyết, cuối cùng chính suy tà thực, bệnh càng thêm nặng, toàn thân suy kiệt.
PQA Mệnh Môn Thủy bồi bổ chân thủy hỗ trợ cho bệnh nhân ung thư
ung thư gan nguyên phát – Theo Bệnh học y học cổ truyền
Bài viết liên quan:
Bình luận
YÊU CẦU CHUYÊN GIA GỌI ĐIỆN TƯ VẤN