Huấn luyện giao tiếp sớm trẻ chậm phát triển và ngôn ngữ
Nguyên tắc huấn luyện giao tiếp sớm trẻ chậm phát triển và ngôn ngữ
− Can thiệp sớm về giao tiếp và ngôn ngữ được bắt đầu ngay sau khi trẻ được phát hiện là chậm PTTT.
− Can thiệp sớm về giao tiếp và ngôn ngữ phải đồng thời với các biện pháp khác như tạo thuận vận động thô, hoạt động trị liệu.
− Chương trình can thiệp sớm về giao tiếp và ngôn ngữ phải dựa vào đánh giá chức năng của trẻ.
Huấn luyện giao tiếp sớm trẻ chậm phát triển bao gồm
− Huấn luyện kỹ năng tập trung
Kích thích trẻ nhìn:
Bế trẻ gần sát mặt mình nói chuyện, nựng và thể hiện các nét mặt cười, vui, buồn… cho trẻ quan sát.
Đưa các đồ chơi màu sắc khác nhau, hình dáng khác nhau cho trẻ nhìn theo.
Chơi ú oà với trẻ, đợi trẻ dõi nhìn theo mặt bạn. Lăn bóng về phía trẻ để trẻ nhìn theo và nói trẻ giơ tay ra bắt bóng. Giấu đồ chơi, đồ vật quen thuộc (thìa, cốc…) vào một cái rổ đựng đồ và nói trẻ đi tìm.
Kích thích trẻ nghe:
Lắc các đồ chơi có phát ra âm chút chít), bắt chước tiếng các cho trẻ nghe.
Chơi trò chơi tạo ra tiếng động: bắt chước tiếng kêu của con vật cho trẻ nghe đợi trẻ phát âm theo. Ta vỗ tay cổ vũ trẻ.
Nói chuyện, hát hoặc bật nhạc trẻ em cho trẻ nghe. Quan sát nét mặt của trẻ khi nghe các âm thanh khác nhau.
Trò chơi lần lượt: bỏ viên sỏi vào lon côca gây nên tiếng động cho trẻ nghe đợi trẻ bắt chước làm theo.
Cho trẻ chơi theo nhóm: gọi tên từng trẻ trẻ giơ tay khi được gọi tên.
− Huấn luyện kỹ năng bắt chước và lần lượt
Bắt chước:
Trẻ học mọi thứ thông qua bắt chước. Trẻ bắt chước nét mặt, cử động cơ thể (giơ tay chào, tạm biệt…), hoạt động với đồ chơi, phát âm âm thanh và từ ngữ (nói)…
Lần lượt:
Lần lượt là một kỹ năng quan trọng mà mọi trẻ đều học khi giao tiếp (trẻ khóc mẹ đến dỗ dành; trẻ đói kêu, chỉ tay đòi mẹ đến cho trẻ ăn; trẻ chỉ tay vào đồ vật nó muốn mẹ đưa cho trẻ…). Trẻ chậm PTTT thường không có kỹ năng lần lượt (không biết đáp ứng lại việc dạy của ta). Vì vậy huấn luyện kỹ năng lần lượt rất quan trọng đối với trẻ chậm PTTT.
Nựng trẻ bằng âm thanh, cù bụng đợi trẻ cười nựng và cù tiếp đợi trẻ phản ứng.
Trẻ phát âm ta bắt chước âm thanh của trẻ đợi trẻ đáp ứng.
Ta làm mẫu một hành động: vỗ tay, giơ tay bảo trẻ làm theo đợi trẻ làm theo.
Chơi trò ú oà: Ta che tay vào mặt nói “ú”, bỏ tay ra và nói “oà” đợi
Lăn bóng về phía trẻ và nói “của con” đợi trẻ bắt lấy bóng, lăn về phía ta và nói “của mẹ”. Vỗ tay khen ngợi trẻ.
Chơi giả vờ: Con tắm cho bé, mẹ nấu cơm đợi trẻ đáp ứng với việc nhận lượt của mình.
– Huấn luyện kỹ năng chơi (huấn luyện giao tiếp sớm trẻ chậm phát triển)
– Thông qua chơi trẻ học được nhiều về:
– Kỹ năng giao tiếp sớm. Kỹ năng ngôn ngữ.
– Kỹ nặng vận động thô (bò, trườn, đứng, đi).
– Kỹ năng vận động tinh (cầm nắm đồ vật, với cầm).
– Kỹ năng sinh hoạt hàng ngày (rửa tay, mặc quần áo…). Cảm giác (nhìn, nghe, sờ).
– Khám phá thế giới xung quanh. Giải quyết vấn đề.
Các hoạt động chơi gồm: Trò chơi mang tính xã hội: Trò chơi cảm giác. Trò chơi vận động.
− Huấn luyện giao tiếp bằng cử chỉ + tranh ảnh
Cử chỉ là một phần quan trọng của giao tiếp. Hàng ngày ta hay dùng cử chỉ điệu bộ để giao tiếp với người khác.
Giao tiếp bằng cử chỉ bao gồm:
ánh mắt: đưa mắt nhìn về phía đồ vật trẻ muốn.
Cử động của cơ thể: giơ tay ra xin, cúi đầu xin thứ trẻ muốn.
Chỉ tay, với tay: về phía vật trẻ muốn, giơ tay đòi bế, giơ tay vẫy khi chào tạm biệt.
Giao tiếp bằng tranh ảnh gồm:
Sách, truyện trẻ em.
Thẻ tranh dạy trẻ mẫu giáo: nhận biết con vật, vật trong tranh, tìm thẻ tranh có con vật trẻ biết trong 2, 3…thẻ tranh khác nhau.
So cặp: tranh với tranh, đồ vật với tranh, người thật với ảnh…
Hội thoại qua tranh ảnh.
− Huấn luyện kỹ năng ngôn ngữ bao gồm
Huấn luyện kỹ năng hiểu ngôn ngữ.
Huấn luyện kỹ năng diễn đạt bằng ngôn ngữ.
+ Diễn đạt qua dấu hiệu, tranh ảnh, biểu tượng.
+ Diễn đạt bằng lời nói.
Huấn luyện kỹ năng học đường:
Huấn luyện kỹ năng trước khi đến trường Huấn luyện kỹ năng học đường
Nguyên tắc dạy ngôn ngữ:
Trẻ phải hiểu, biết ý nghĩa của âm thanh, từ và câu trước khi nói. Nói chuyện nhiều với trẻ, dùng ngôn ngữ đơn giản, nói chậm, to. Sử dụng dấu hiệu để giúp trẻ hiểu (vừa nói vừa dùng dấu).
Sử dụng một vài đồ vật hoặc tranh ảnh, chỉ vào vật vừa nói vừa dùng dấu. Động viên khen thưởng đúng lúc.
Tham khảo tư vấn sản phẩm bổ trợ của Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thế Hải dành cho trẻ chậm phát triển
Trích tài liệu “Phục hồi chức năng trẻ chậm phát triển – NXB Y học”
huấn luyện giao tiếp sớm trẻ chậm phát triển – Sưu tầm Dược phẩm PQA
Bài viết liên quan:
Bình luận
YÊU CẦU CHUYÊN GIA GỌI ĐIỆN TƯ VẤN