chứng kém ăn ở trẻ
Khái niệm về chứng kém ăn ở trẻ
chứng kém ăn, sách nội kinh gọi là Bất dục thực, sách Thương hàn luận gọi là bất dục ẩm thực. Y gia các đời sau còn gọi nhiều tên khác như Thực dục sai, Bất chi cơ ngạ, nạp trệ, nạp ngốc, nạp sai, bất tư thực, bất năng thực…
Bệnh nặng hơn thì ngửi thấy mùi thức ăn hoặc nhìn thấy thức ăn là buồn nôn, dẫn đến lờm lợm muốn mửa thì gọi là ố thực, yếm thực
Phân biệt các chứng hậu thường gặp chứng kém ăn ở trẻ
– Kém ăn do Can khí phạm vị: có chứng không muốn ăn uống, nấc nghẹn ợ hơi, tinh thần ức uất, ngực sườn trướng đầy hoặc trướng đau, mạch Huyền
Phân tích: phần nhiều do tình chí bất toại, can khí uất kết phạm Vị gây nên. Có đặc điểm kém ăn kiêm chứng ợ hơi và ách nghịch. Can khí uất kết như tinh thần uất ức, phiền táo dễ giận hai bên sườn đau hoặc ngực khó chịu mạch huyền, điều trị nên dùng phép Thư can hòa vị, chọn dùng các phương Tiêu giao tán hợp với Hương Tô tán gia giảm.
– Kém ăn do Tỳ vị thấp nhiệt: có chứng nôn lợm sợ ăn, bụng bĩ đầy, toàn thân mỏi mệt rã rời, đại tiện nhão mà khó đi, tiểu tiện vàng sẻn, lưỡi đỏ, rêu vàng trắng mà nhớt mạch Nhu Sác hoặc hoạt
Phân tích: phần nhiều vì ăn uống không điều độ, ăn quá nhiều đồ béo ngọt hại Tỳ vị hoặc cảm nhiễm thấp nhiệt tích kết ở trung tiêu làm công năng thu nạp chuyển hóa của Tỳ vị bị hư yếu gây nên bệnh. Đặc điểm là bụng bĩ đầy, buồn nôn, sợ dầu mỡ, sợ ngửi mùi thức ăn, toàn thân rã rời, chân tay nặng nề, đại tiện nhão mà khó đi, điều trị theo phép thanh hóa thấp nhiệt, dùng phương Tam hương thang gia giảm
– Kém ăn do vị âm bất túc: có chứng đói mà không muốn ăn, khát nước thích uống, môi đỏ khô ráo, đại tiện khô kết, tiểu tiện sẻn ít, chất lưỡi đỏ ít rêu, mạch Tế hơi Sác
– Kém ăn do Tỳ vị khí hư: có chứng không thiết ăn uống, sau khi ăn thì trướng bụng, hoặc ăn vào chút ít thì lờm lợm muốn nôn, đoản hơi biếng nói, mỏi mệt sức yếu, lưỡi nhạt rêu trắng, mạch Hoãn Nhược
Phân tích: phần nhiều do tổn thương ăn uống, hoặc mệt nhọc hạ khí gây nên. Biểu hiện ăn uống sút kém dần dần thậm chí không biết no đói, sau khi ăn thì bụng trướng đầy, ăn nhiều thì rộn rạo buồn nôn, đoản hơi mệt mỏi…điều trị nên Kiện Tỳ ích khí dùng phương Dị công tán gia giảm
– Kém ăn do Tỳ vị hư hàn: có chứng ăn uống vô vị, không thấy đói, ăn vào hơi nhiều 1 tý thì bụng đầy trướng muốn nôn, bụng đau âm ỉ hoặc đau từng cơn, ưa ấm, sợ lạnh ấn vào thì dễ chịu, mỏi mệt đoản hơi, chân tay không ấm, đại tiện lỏng nhão, lưỡi nhợt rêu trắng, mạch trầm trì.
Phân tích: phần nhiều do thể trạng vốn hư yếu, ăn uống không điều độ, ham ăn uống thức mát dẫn đến Tỳ vị dương hư, âm hàn từ trong sinh ra, cho nên không muốn ăn uống, đặc điểm chứng trạng là đau bụng liên miên không dứt hoặc đau từng cơn. Nên điều trị theo phép Ôn trung khư hàn, ích khí Kiện tỳ dùng phương Lý trung hoàn hợp với Lương phụ hoàn gia giảm.
– Kém ăn do Tỳ Thận dương hư: có chứng miệng nhạt, sắc mặt trắng bệch, đoản hơi biếng nói, mỏi mệt rã rời, sợ lạnh tay chân lạnh, bụng đau hoặc trướng, đùi và lưng mềm yếu ê mỏi hoặc tay chân phù thũng, đại tiện ra đồ ăn không tiêu hoặc ngũ canh tiết tả, chất lưỡi nhạt, thể lưỡi mập, mạch trầm tế ngược.
Phân tích: có thể do ăn uống quá độ thức sống lạnh hoặc dùng quá nhiều thuốc hàn lương làm hại Tỳ dương. Tỳ hư lâu ngày liên lụy đến Thận dương dẫn đến Tỳ thận dương suy. Đặc điểm bụng lạnh đau, bụng đầy có lúc giảm, gặp ấm thì dễ chịu, thở khẽ, người ớn lạnh và sợ lạnh, lưng đùi yếu mỏi, đại tiện ra nguyên đồ ăn không tiêu hoặc ngũ canh tả. Điều trị theo phép ôn bổ Tỳ thận dùng phương Nhị thần hoàn gia vị
– Kém ăn do thương thực: có chứng chán ăn, ợ hăng nuốt chua, bụng trướng đầy, đại tiện rất hôi hoặc táo kế không thông, rêu lưỡi đầy nhớt, mạch hoạt.
Phân tích: do ăn uống quá mức hoặc hoặc ăn thức ăn khó tiêu hóa gây nên. Đặc điểm sợ ăn, bụng trướng đầy, ợ hơi, đại tiện hôi hoặc bế kết không thông, rêu lưỡi cáu nhớt. Điều trị cần tiêu thực hóa trệ, dùng phương Bảo hòa hoàn gia gia giảm
Chú ý về chứng kém ăn ở trẻ
Không ăn được là Tỳ vị đều bị hưng bệnh cần xem xét trong Tỳ vị có tích trệ, có thực hỏa, hoặc có hàn đàm hoặc có thấp ẩm mà nguyên khí chưa suy, tà khí còn nặng, mới có thể dùng thuốc tiêu đạo chút ít mà vẫn phải lấy bổ ích làm chủ yếu.
Ngoài ra bạn có thể tham khảo bài thuốc gia truyền 17 đời được dùng bồi bổ cho các công chúa hoàng tử trong triều xưa cũng nhưng dành cho trẻ biếng ăn suy dinh dưỡng. Sản phẩm Kiện tỳ ích trí của công ty dược phẩm PQA giúp cải thiện và kích thích tiêu hóa cho trẻ phát triển cân đối toàn diện
chứng kém ăn ở trẻ – Trích sách: Các chứng trạng trong đông y
Bài viết liên quan:
Bình luận
YÊU CẦU CHUYÊN GIA GỌI ĐIỆN TƯ VẤN